Fort Anioła w Świnoujściu

Fort Ten został wyposażony w otwory strzelnicze w ścianach zewnętrznych, które służyły zarówno do obsługi lekkich dział, jak i broni ręcznej. Dopełnieniem architektury są wały ziemne o kształcie pentagonalnym, otaczające budowlę, a także umocniona brama obronna, która była dodatkowo wzbogacona o stanowiska strzeleckie oraz artyleryjskie. Po roku 1863 fort został zabezpieczony podwójnymi wałami ziemnymi z fosą wodną, co potęgowało jego warunki obronne.

W latach 1870–1880 do wewnętrznych umocnień dodano trzy schrony dla dział polowych oraz niewielki magazyn amunicyjny, wzmocniając tym samym obronę fortu. Na przełomie XIX i XX wieku do fortu doprowadzono sieć telegraficzną oraz energetyczną, co znacznie zwiększyło jego funkcjonalność. Podczas II wojny światowej fort Anioła był z kolei połączony z innymi obiektami fortecznymi za pomocą kolejki wąskotorowej. Wówczas wokół fortu umieszczono stanowiska karabinów maszynowych, co miało na celu zintensyfikowanie obrony.

W okresie międzywojennym fort został przystosowany do działań związanych z wojną chemiczną, a jego wnętrze wzbogacono o gazoszczelne drzwi oraz specjalne pokrywy pancerne dla okien. Na baszcie fortu zbudowano stację radiową do celów przeciwlotniczych. W drugiej połowie XIX wieku obiekt był obsadzany przez piechurów oraz artylerzystów w liczbie około 100 żołnierzy. Jego rola bojowa zaczęła maleć w czasie I wojny światowej, a w okresie międzywojennym stał się częścią niemieckiej marynarki, gdzie zainstalowała się kompania obserwacyjno-meldunkowa obrony przeciwlotniczej.

W maju 1945 roku załoga fortu na rozkaz ewakuowała się bez walki, korzystając z okrętu, udając się na zachód. Po zakończeniu wojny fort dostał się pod kontrolę sowieckiej marynarki, która przekształciła go w obiekt obserwacyjny.

Wśród istotnych elementów fortyfikacji można wymienić:

• bramę obronną ze strzelnicami dla dział oraz karabinów,
• stalowe koła do podnoszenia zwodzonego pomostu, które zachowały się w zewnętrznych filarach,
• dwa nieduże pomieszczenia po obu stronach bramy, które służyły kiedyś jako magazyny broni i amunicji,
• remizy artyleryjskie w dobrej kondycji oraz mały magazyn amunicyjny,
• schron dla kanonierów,
• dwie pary dwudzielnych drzwi pancernych, zamontowanych w okresie międzywojennym,
• ovale otwory szybu dawnych wind do transportu amunicji na wyższe piętra,
• spiralne kamienne schody prowadzące na taras fortu.

Fort Anioła to fascynujący przykład architektury fortecznej, a jego bogata historia stoi na straży wielu ważnych wydarzeń w dziejach regionu.